علم غربی، علم اسلامی ، ایدئولوژی، حق و باطل

استاد محترم آقای حسن رحیم پور ازغدی

سلام علیکم؛

به سخنان شما استاد عزیز از تلویزیون گوش می دادم.

گفتید : "چطور در علم غربی که مبانی مشخص دارد تولید مکتب سازی متعدد و متضاد برای علوم انسانی غرب مجاز است و علم انسانی غربی متهم به ایدئولوژیک بودن نمی شود ولی چرا در برابر نظریه سازی در نظام اسلامی جنجال و هیاهو کرده و آن را به ایدئولوژیک بودن متهم می سازند."

بنده در برابر فرمایشات شما قصد طرح نکات زیر را دارم:

استاد گرامی!

جناب عالی بخوبی یک سوی چهرۀ حقیقت را به خوبی توصیف و تحلیل ساختید ولی آگاهانه یا غافلانه آن سوی دیگر حقیقت را افشاء ننمودید.در واقع مسئله این نیست که چرا در جهان علوم اجتماعی غربی مکتب سازی های گوناگون امری عادی قلمداد می شود وسایۀ نظام های غیرعلمی مانند فلسفه ها و ایدئولوژی های گوناگون بر ایجاد مکاتب و نظریه سازی های غربی دیده نمی شود.

بلکه مسئله این است که : در صحن اندیشه و عمل "جهان اجتماعی غربی" 1- تاثیر پیش فرض های فلسفی و ایدئولوژیک نفی نشده است. 2- در آن صحن معضل سهمگینی بنام "حق و باطل" وجود ندارد. در حالی که، در صحن نظر و عمل "جهان اجتماعی ایرانی" (که اسلام هم یکی از مولفه های آن است و لذا بواسطۀ ظرف ما با اسلام محض روبرو نیستیم بلکه با "اسلام ایرانی" مواجه ایم) با چالش بسیار سنگین "حق و باطل" مواجهه ایم. در انبوه مکاتب غربی حق و باطل راهی ندارد و اگر معیاری برای ارزیابی آن ها هم مطرح باشد چیزی جز توجه به نقاط قوت و ضعف نظریه ها و مکتب ها و میزان توان تبیین گری و قدرت اقناعگری نظری و روانی و راه گشایی تجربی اشان نیست.

اعلام وجود "یک حق رسمی" در جهان بینی اسلام ایرانی، نتایج و پیامدهای بسیار اسفناکی داشته است. هر روز دایرۀ حق تنگ تر شده و عدۀ افزونتری از بازیگران جهان اجتماعی را از دایرۀ بازیگری خارج می کند. اقداماتی که جملگی مسبوق به علل اند و نه به دلیل و حق. و بلکه متکی به دلیل نماها و حق نما ها است. تنها معیار حق نیز در این گستره قدرت است. ما بر حقیم چون قدرت با ما است. "حق با غالب است" و "حق با قدرت است".  بنده بر این باورم که باید لوازم قضاوت عادلانه و بیطرفی علمی را مورد توجه قرار داد.